سرمایه‌گذاران رویداد هوش مصنوعی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در قالب LP می‌گویند
ریسک سرمایه‌گذاری به خصوص در مرحله بذری و پیش بذری به شدت زیاد بوده و هزینه بالایی دارد. سرمایه‌گذاران همیشه به دنبال پایین آوردن هزینه و ریسک هستند. سرمایه‌گذارها برای کم شدن نرخ شکست ترجیح می‌دهند که به صورت تیمی روی چند استارتاپ سرمایه‌گذاری کنند که در این صورت احتمال موفقیت به شدت بالا می‌رود. به همین خاطر صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر یا VC شک گرفتند. رویداد تخصصی سکوی پرتاب هوش مصنوعی به این صورت برگزار شد و تیم‌های هلدینگ تدبیر ایران، شرکت ثروت ستارگان، شرکت شناسا، مجموعه نوآفرین و مجموعه آفرینش به عنوان LP در این رویداد بودند. در این گفتگو در مورد منطق LP از سرمایه‌گذاران پرسیده‌ایم.
افراد این گفتگو:
محمدبشیر صدیقی معاون سرمایه‌گذاری صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین و عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمدمهدی سالاری مدیر ارشد سرمایه گذاری شرکت شناسا
مصطفی طهماسبی مدیرعامل شرکت ثروت ستارگان
سیدعلی میرخان دوزی، مدیر توسعه کسب‌وکار سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های هلدینگ گسترش الکترونیک تدبیر ایران
محمدبشیر صدیقی:
صندوق پژوهش فناوری نوآفرین سال 1399 مجوز خود را از کارگروه صندوق‌های پژوهش فناوری گرفت. صندوق پژوهش فناوری نوآفرین بزرگترین صندوق حوزه IT و ICT بوده که وزارت ICT و زیرمجموعه‌های این وزارت مثل ایرانسل، بانک ملت و مجموعه توسعه کارآفرینی بهمن نیز سهامداران صندوق می‌باشند. مجموعه نوآفرین در این عمر یک‌ساله موفق به 8 سرمایه گذاری قطعی شده است. صندوق نوآفرین در حوزه‌های مختلفی که IT و ICT می‌تواند یک ارزش افزوده‌ای برای جامعه ایجاد کند ورود می‌کند. یکی از استراتژی‌های نوآفرین حضور در طرح‌هایی که یک هم‌سرمایه‌گذار تخصصی باشد.
محمدمهدی سالاری:
شرکت شناسا با نام کامل پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد بازوی سرمایه‌گذاری گروه مالی پاسارگاد که از سال 91 شروع به فعالیت کرده است. حوزه سرمایه گذاری شناسا، تکنولوژی است و روی کسب‌وکارهای تکنولوژی و نوآورانه سرمایه‌گذاری کردیم. شرکت شناسا را می‌توان از قدیمی‌های حوزه VC دانست.
در حال حاضر مرحله پیش‌شتابدهی، شتابدهی، پساشتابدهی، سری AوB و مراحل بالاتر سرمایه گذاری می‌کنیم. محدودیتی برای عدد سرمایه گذاری نداریم اما مبلغ سرمایه‌گذاری وابسته به کسب و کار است. کسب‌وکارهای حوزه‌های مختلف مثل سلامت، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، استارتاپ‌های سبک زندگی و … برای ما جذاب هستند. ترجیح ما برای سرمایه‌گذاری، بیزینس‌هایی هستند که قابلیت اسکیل شدن و مزیت رقابتی پایدار داشته باشد. در حال حاضر شناسا روی 85 طرح سرمایه گذاری کرده است. به دنبال این هستیم که سیستم شناسا را راه‌اندازی کنیم یعنی از مرحله VC فراتر رفته و تبدیل به شرکتی شویم که بخش‌های مختلف یک اکوسیستم را درون خود داشته باشد.
مصطفی طهماسبی:
شرکت مدیریت ثروت ستارگان در حال حاضر 16 استارتاپ فین‌تکی(فین‌تک: استارتاپ‌های حوزه مالی) و یک صندوق بورسی و یک صندوق سرمایه گذاری دارد. در حال حاضر در زمینه‌های مختلف فین‌تک استارتاپ‌های مختلفی را داریم که در بازار حضور دارند. فون پی، پی پینگ و شناسا از جمله استارتاپ‌هایی حاضر در سبد شرکت مدیریت ثروت ستارگان هستند. با توجه به فضای ضعیف حوزه فین‌تک تصمیم گرفتیم که وارد فضای پیش شتابدهی و شتابدهی شویم. با توجه به وجود مجموعه‌ای مثل 100استارتاپ که با خوش نامی در این حوزه قرار دارد و آنالیز رویدادهای قبلی این مجموعه؛ به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم از مجموعه 100استارتاپ کمک بگیریم.
سیدعلی میرخان‌دوزی:
هلدینگ گسترش الکترونیک تدبیر ایران از سال 1386 وظیفه سرمایه‌گذاری در حوزه‌های ICT را بر عهده داشته است. اولین سرمایه‌گذاری مجموعه با خرید سهام مخابرات ایران و همراه اول شروع شد. شرکت گسترش الکترونیک تدبیر ایران که سابق بر این به گسترش الکترونیک مبین ایران شناخته می‌شد، عمدتا تا 3-4 سال پیش در حوزه‌های زیرساختی مخابرات از جنس فیبر نوری و شبکه‌های بی‌سیم سرمایه گذاری می‌کرد. از 3-4 سال پیش هلدینگ وارد حوزه‌های جدید و حوزه‌های فناوری محور شده است.
سه حوزه اصلی هلدینگ گسترش الکترونیک تدبیر ایران :
حوزه رایانش ابری. در این حوزه مشارکت خوبی را با آسیاتک آغاز کردیم. شرکت گسترش الکترونیک تدبیر ایران در حال حاضر 35 درصد از سهام شرکت آسیاتک را در اختیار دارد که تا مدتی دیگر وارد بورس ایران می‌شود. حوزه‌های دیگر که هلدینگ سرمایه گذاری کرده حوزه بلاکچین و حوزه هوش مصنوعی است. در رابطه با هوش مصنوعی و پروژه‌های این بخش که متناسب با رویداد هوش مصنوعی 100 استارتاپ است، ما سرمایه‌گذاری 25 میلیاردی را بر حوزه‌های زیرساخت هوش مصنوعی و واحد پردازش گرافیکی (GPU Center) شروع کردیم. در کنار این حوزه بحث سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های حوزه هوش مصنوعی را نیز مدنظر داریم. هلدینگ در مرحله بذری سرمایه گذاری نمی‌کند اما حوزه هوش مصنوعی در حال حاضر در جایگاهی نیست که در مراحل بالاتر نیاز به سرمایه داشته باشد. مجوزی از هیئت مدیره گرفتیم که برای حوزه هوش مصنوعی در مرحله بذری و مرحله پایین‌تر سرمایه‌گذاری داشته باشیم.
نهاد LP از نظر شما:
محمدبشیر صدیقی:
فازهای اولیه ریسک سرمایه‌گذاری بالایی دارند از جمله ریسک‌ها، ریسک محصول، تیم و … است. یکی از راه‌های حفاظت و بیمه در مقابل این ریسک‌ها مشارکت سرمایه‌گذارها است. قبلا به شراکت‌های سرمایه‌گذاری بها داده نمی‌شد. یکی از کارهای خوب 100 استارتاپ فارغ از سرمایه گذاری، بحث تعامل بین سرمایه‌گذارها است. سرمایه‌گذارها با بهانه‌ای مثل 100 استارتاپ، کنار هم بوده و همکاری کنند. در این همکاری پولی را به اکوسیستم تزریق کرده و تیم‌ها را در یک فرایند خرد جمعی انتخاب کنند. یکی از اتفاقات خوب هم‌سرمایه‌گذاری کم شدن ریسک‌های ارزیابی موشکافانه (Due Diligence) است.
به نظرم 100 استارتاپ در این حوزه راه جدیدی ایجاد کرده و قدم موثری را برداشته است. نوآفرین هم به عنوان یکی از LPها باید به عاملیت و GP که 100استارتاپ است اعتماد می‌کند. من سرمایه‌گذار در این طرح روی استارتاپ‌هایی سرمایه گذاری می‌کنم که از فیلتری رد شده و ریسک پایین‌تری دارد. این خلائی بود که در اکوسیستم ایران مشاهده می‌شد که توسط 100استارتاپ برطرف شده است.
محمدمهدی سالاری:
100استارتاپ در این چند ساله حرکت مثبتی را شروع کرده و شرکت شناسا نیز از شروع کار از حامیان و سرمایه‌گذاران این رویدادها بوده است.سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها هزینه‌هایی مثل ارزیابی، ارزش گذاری و … برای شرکت‌ها دارد. با شکل‌گیری سرمایه‌گذاری LP هزینه‌های شرکت سرمایه‌گذاری کمتر می‌شود. 100 استارتاپ در این بخش به سرمایه گذار‌های خطرپذیر کمک می‌کند. مزیت بعدی LP، توزیع ریسک بین شرکت‌ها است. وقتی یک VC روی یکصد استارتاپ سرمایه‌گذاری می‌کند معمولا 90 استارتاپ شکست خورده و 10 استارتاپ موفق می‌شود اما وقتی با شرکت‌های دیگر شریک شود با تزریق پول هوشمند(Smart Money) ریسک قابل مدیریت می‌شود. از سمت دیگر اگر روی تعداد زیادی طرح سرمایه‌گذاری کنید، سبد پربارتر شده و شکست یا موفقیت استارتاپ‌ها برای تمام سرمایه‌گذارها است.
مصطفی طهماسبی:
اگر بخواهم خیلی ساده این استراتژی را تعریف کنم، شرکت ثروت ستارگان در کنار 100استارتاپ قرار می‌گیرد برای فراهم آوری سرمایه لازم سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها. با این روش در موفقیت، شکست، سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری مشارکت داریم. هزینه یک استارتاپ از شروع تا زمانی که عرضه عمومی اولیه سهام (IPO) می‌شود، هزینه کمی نیست. متاسفانه با توجه به فضای رگولاتوری ایران بازه زمانی رسیدن به سود بیشتر شده است. هر چه تعداد سرمایه‌گذارها بیشتر بوده و با مدیریت خوبی همراه باشد درصد موفقیت سرمایه‌گذاری بالاتر می‌رود. وجود این رویدادها اکوسیستم را سرحال‌تر کرده و باعث می‌شود که استارتاپ‌ها با امید و انگیزه بیشتری به مسیر ادامه دهند. همچنین روی سرمایه‌گذارها، VC، انجل‌ها و… کمک شایانی می‌کند.
سیدعلی میرخان‌دوزی:
یکی از نکات مهمی که در هلدینگ گسترش تدبیر ایران مطرح می‌شود بحث خطرپذیری سرمایه‌گذاری‌های مرحله بذری است که ریسک بالاتری دارد. اینکه چند LP بخشی از سرمایه را تامین کرده و در اختیار GP قرار دهند، ریسک را به شدت پایین می‌آورد. کمیته تشکیل شده مسئله ریسک را مدیریت می‌کند و حتی به صفر می‌رساند. جمع شدن چند LP در یک صندوق سرمایه گذاری برای ما بسیار جذاب است.
نظر شما در مورد رویدادهای تخصصی و 100 استارتاپ:
محمدبشیر صدیقی:
تیم‌های رویداد سطح خوبی دارند. حوزه هوش مصنوعی توانسته رشد کند و نیاز به یکسری حمایت‌ها دارد که سرمایه‌گذارها می‌توانند این حمایت را انجام دهند. این رویدادها باعث می‌شود که ارتباط بین بازیگرهای این حوزه تقویت شده و ارتباط باعث تبادل داده‌ها می‌شود..
محمدمهدی سالاری:
به نظرم جای چنین رویدادهای تخصصی در کشور خالی است. تا اینجای کار تیم‌هایی که دیده‌ام خوب بودند. هوش مصنوعی موضوعی هست که می‌تواند در حوزه‌های مختلف مثل حوزه فین‌تک، امنیت و … باشد. بحث مهم در حوزه هوش مصنوعی، بحث ارتباط و هماهنگی بین تکنولوژی و کسب‌وکار است. تیم‌هایی که در کشور ما در حال فعالیت هستند در یک قسمت قوی کار می‌کنند. ارتباط و هماهنگی بین تکنولوژی و کسب‌وکارها حالت ایده آل ایجاد می‌کند.
استارتاپ‌های حوزه هوش مصنوعی هنوز به بلوغ کافی نرسیده‌اند و بهتر است که این فضا را مقداری بین‌المللی کنیم. محدودیت‌هایی در بحث ورود به بین‌الملل هست که با راهکارهایی می‌توان این محدودیت‌ها را برطرف کرد. ما در شناسا راهکارهایی برای بین‌المللی شدن کسب‌وکارها داریم. اگر نگاه، ظرفیت و ذهنیت تیم به سمت بازارهای بین‌المللی باشد می‌توانیم کمک کنیم که از بازارهای ایران به بازارهای بزرگتری راه پیدا کنند و حتی رقابت با رقیب‌های خارجی نیز جزوی از برنامه خواهد بود.
تشکر می‌کنم از 100 استارتاپ، یکی از بحث‌های بسیار جذاب برای ما، تمرکز زدایی بود. ما همیشه دوست داشتیم که در شهرهای دیگر نیز سرمایه‌گذاری کنیم. رویدادهایی که 100 استارتاپ در شهرهای مختلف برگزار می‌کند باعث شده که فقط روی استارتاپ‌های تهرانی سرمایه‌گذاری نشده و تمامی استارتاپ‌ها دیده شوند.
مصطفی طهماسبی:
با توجه به مشاوره‌های صورت گرفته متوجه شدیم که 100 استارتاپ آنالیز خوبی در سطح بازار فین‌تک دارد و ما می‌توانیم از این مجموعه کمک بگیریم. 100استارتاپ کمک می‌کند که در کمترین زمان ممکن بازار را آنالیز کرده و به نتیجه خوبی برسیم. چند تیمی که دیده‌ام خوب بودند و این استارتاپ‌ها با کمی چرخش (Pivot) می‌توانند وارد حوزه فین‌تک شوند. ما با این هدف وارد رویداد شدیم که اگر تیمی نتوانست از مجموعه 100استارتاپ سرمایه جذب کند، پیشنهادهایی دهیم که مدل کسب‌وکاری را در حوزه‌های دیگر هم اجرا کنند. طبیعی است که یک تیم تا زمانی که استارتاپ بالغی می‌شود، چندباری چرخش(Pivot) کند. حضور در این رویدادها باعث شناخت تیم‌هایی می‌شود که توان رهبری بلند مدت را دارند.
سیدعلی میرخان‌دوزی:
مجموعه 100استارتاپ در حوزه کاری خود تجربه‌های خوبی داشته و ما به واسطه مجموعه موسسه دانش بنیان برکت متوجه شدیم که 100 استارتاپ رویدادی در حوزه هوش مصنوعی برگزار می‌کند استارتاپ‌هایی که در مجموعه ارائه داشته‌اند سطح کیفی بالایی داشته و بعضی از ارائه‌ها مجموعه‌هایی هستند که قابلیت سرمایه‌گذاری داشتند. چه از نظر زیرساخت‌هایی که ما در اختیار این استارتاپ‌ها قرار دهیم، چه از جنس برنامه‌های تلفیقی بازاریابی که ارائه دادند. بعضی از ارائه‌های رویداد مورد پسند من قرار گرفت به طور مثال دیده بانو ارائه خوبی داشت. من از بچه‌های 100 استارتاپ تشکر می‌کنم واقعا امروز با کیفیت برگزاری بسیار بالا سورپرایز شدم.
